Yenilenebilir enerji, tüketildiğinden daha yüksek oranda yenilenen doğal kaynaklardan elde edilen enerjidir. Örneğin güneş ışığı ve rüzgar sürekli yenilenen kaynaklardır. Yenilenebilir enerji kaynakları bol miktarda bulunur ve tükenmez. Öte yandan fosil yakıtlar yenilenebilir mi gibi bir soru da akıllara gelebilir. Ayrıca bir diğer önemli soru da “Fosil yakıtlardan hangisinin doğaya verdiği zarar azdır?” olarak karşımıza çıkıyor.
Fosil yakıtlar yenilenebilir mi?
Güneş, rüzgar ve biyokütle gibi enerji kaynakları temiz enerji kaynakları arasında sayılabilir. Bu kaynaklar, fosil yakıtlara bir alternatif olarak kullanılıyor. En önemlisi ise çevreci olmalarıyla dikkat çekiyor. Fosil yakıtların aksine yenilenebilir enerji kaynakları, çevreye zarar vermiyor, sürdürülebilir bir dünya için kullanılması gereken kaynaklar arasında sayılıyor.
Fosil yakıtlar yenilenebilir mi sorusunun yanıtı ise çok basit. Hayır. Fosil yakıtlar, yenilenemez enerjilere örnek olarak verilir.
Yenilenemez enerji kaynaklarının en temel özelliği sürdürülebilir yapıda olmamalarıdır. Bu yüzden petrol ya da doğal gaz yenilenebilir mi sorusunun tek bir yanıtı vardır: Hayır, yenilenemezler.
Fosil yakıtlar nelerdir?
Fosil yakıtlar, diğer bir deyişle mineral yakıtlardır. Bu yakıtların hidrokarbon ve yüksek karbon içerir.
Kömür, petrol ve doğalgaz başlıca fosil yakıtlar arasında sayılabilir.
Her ne kadar sürdürülebilir olmasalar da fosil yakıtlar, günümüzde, endüstriyel alanda çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Elektrik üretiminde genelde fosil yakıtın yanması ile açığa çıkan enerji bir türbine güç olarak iletilir.
Verilere baktığımızda birincil enerji kaynakları arasında petrol başı çekiyor. Petrolü kömür ve doğal gaz takip ediyor.
Fosil yakıtların en çok kullanıldığı alanların başında ulaşım sektörü gelir. Otomobillerin temel enerji kaynağı olan yakıtlar, aslında çevreye en büyük zararı veren kalemler arasında yer alabilir. Bu yüzden sonra yıllarda, daha sürdürülebilir bir yaşamı desteklemek için otomobil üreticileri yönünü elektrikli araçlara çevirmiş durumda. Elektrikli araçlar, sıfır emisyon değerleriyle, ülkelerin ve şirketlerin koyduğu net sıfır hedefine ulaşmanın en kritik konumunda yer alıyor.
BBC’nin 2022 tarihli bir haberine göre, küresel enerji piyasasında rüzgar ve güneşin payındaki artış son 10 yılda beklenenin oldukça altında kaldı. Yani, her ne kadar elektrik sektöründe yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı artsa da eş zamanlı olarak yükselen talep karşılanamadı.
Fosil yakıtlardan hangisinin doğaya verdiği zarar azdır?
Fosil yakıtlar arasında çevreye en az zararı veren doğalgazdır. Doğal gaz hem evlerde hem iş yerlerinde ağırlıklı olarak ısınma amaçlı kullanılan bir fosil yakıttır. Yakıt olarak kullanılan doğal gazın havaya bıraktığı karbon miktarı, diğer fosil yakıtlarla kıyasladığımızda oldukça azdır.
Fosil yakıtlar zararlı mı?
Kömür, petrol, doğal gaz gibi fosil yakıtlar, her ne kadar doğal bir şekilde oluşsa da doğaya yaydıkları gaz zararlıdır. Aynı zamanda bu yakıtların çıkarılması da çevre kirliliğine neden olur. Fosil yakıtların çıkarılması esnasında toprak, hava ve su kirliliği gibi birçok çevresel sorun ortaya çıkar.
Fosil yakıtların kullanımı demek atmosfere zararlı gazların salınması anlamına gelir. Bu gazlar arasında özellikle karbondioksit, sera etkisi yaratır. Bu da iklim değişikliğine neden olur. Bildiğiniz gibi küresel ısınma, son yılların en büyük sorunları arasında yer alıyor. Bunun da temelinde fosil yakıtlar var.
Sadece bununla da kalmıyor. Fosil yakıtların kullanımı su kaynaklarının kirlenmesine, hava kirliliğine, toprak erozyonuna neden olur.
Düşük maliyetli olması, yüksek enerji yoğunluğu sunması ve kolay taşınabilirliği nedeniyle fosil yakıtlar günümüzde hala tercih ediliyor. Bunlar nispeten avantaj olarak sayılsa da fosil yakıtların dezavantajları bunlardan çok daha fazladır.
Sağlık sorunları oluşturması, çevre kirliliğine neden olması ve kaynaklarının sınırlı olması da bazı dezavantajlar arasında sayılabilir. Fosil yakıtların kaynakları sınırlıdır ve gelecekte tükenme riski vardır.
