Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, dünyada her yıl 10 kişiden 9’u, hava kirliliğine bağlı olarak hayatını kaybediyor. Hava kirliliğinin etkisiyle 1.4 milyon kalp krizi, 2.4 milyon kalp hastalığı ve 1.8 milyon solunum yolu hastalığı vakası yaşanıyor. 2022 Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre Türkiye havasıyla 45’inci sırada. Havası en kirli iller 2024 listesinde de ilk sırada Iğdır var. Iğdır sadece Türkiye’nin değil, Avrupa bölgesinin havası en kirli kenti. Haberin devamında, Türkiye’de hava kirliliği haritası da yer alıyor.
Havası en kirli iller 2024
Temiz Hava Hakkı’nın Mart 2023’te yayınlanan raporuna göre, Türkiye’de Dünya Sağlık Örgütü standartlarına göre havası temiz şehir yok ne yazık ki yok.
Havası en kirli iller ise şöyle sıralanıyor:
Batman,
Iğdır,
Ağrı,
Şırnak,
Malatya,
Bu 5 ilin yıllık partikül madde değerleri ortalaması, DSÖ’nin belirlediği kılavuz değerinin 5 ila 8 katı. Bu illerde 200’den fazla günde ulusal limit değerinin üstünde hava kirliliği tespit edildiği söyleniyor.
Rapora göre Batman’da yaşayanlar, 2021 yılının 326 günü kirli havaya maruz kaldı. Yılın 365 gün olduğunu düşünürsek, bu oldukça fazla.
Iğdır, son 6 yılın havası en kirli iller listesinde ilk sıralarda. Konutlarda yakılan kömür bu hava kirliliğinin en temel nedeni. Yoğun uluslararası karayolu trafiği ve mal taşımacılığı da havayı kirleten unsurlar arasında.
Türkiye’de hava kirliliği haritası
World’s Air Pollution: Real-time Air Quality Index‘e göre Türkiye’de hava kirliliği haritası aşağıdaki gibi:
Yeşil kısımlarda hava kirliliği iyi olarak kabul edilirken, kırmızı bölümlerin tehlikeli olarka işaretlendiğini söyleyebiliriz. Diğer renkler ve karşılıkları ise şöyle:
Yeşil – 0 – 50 İyi
Hava kalitesi tatmin edici kabul ediliyor. Hava kirliliği riski az ya da hiç yok.
Sarı – 50 – 100 Ilıman
Hava kalitesi kabul edilebilir. Ancak bazı unsurlar, hava kirliliği konusunda hassas kişiler için orta derecede sağlık endişesi oluşturabilir. Çocuklar ve astım gibi bir solunum yolu rahatsızlığı olan kişiler, açık havada uzun süre efor sarfetmemelidir.
Turuncu – 101 – 150 Hassas Gruplar için Sağlıksız
Sağlık sorunları yaşayan kişiler için olumsuz etki oluşturabilir.
Kırmızı – 151 – 200 Sağlıksız
Sağlıkla ilgili sorunlar herkes için problem olabilir. Ayrıca solunum yolu rahatsızlığı yaşayanlar için ciddi sağlık sorunları anlamına gelir. Özellikle çocukların açık havada uzun süre efor sarfetmesi tehlikeli olabilir.
Mor – 201 – 300 Çok sağlıksız
Acil durumlara ilişkin sağlık uyarıları söz konusudur. Nüfusun tamamının etkilenme olasılığı yüksektir.
Bordo – 300+ Tehlikeli
Bu herkes için ciddi sağlık sorunları anlamına gelir. O şehirde yaşayanların, açık havada yapılan tüm aktivitelerden kaçınması gerekir.
Temiz Hava Hakkı Platformu da Kara Rapor 2022 isimli raporunda Türkiye’nin hava haritasını paylaşmıştı. O haritayı da aşağıda bulabilirsiniz.
Havası en temiz iller 2024
Türkiye’de havası en temiz iller 2024 listesinin ilk sırasında Artvin var. Liste şöyle:
Rize,
Trabzon,
Gümüşhane,
Giresun,
Çankırı,
Bilecik.
İlginizi çekebilir: Yenilenebilir enerji nedir?
