Adidas, Walmart ve diğer birçok dev markanın atıkları nedeniyle eleştiri oklarının hedefi oldu. Kısa süre önce yayımlanan bir rapora göre, en az 19 uluslararası markanın atıkları Kamboçya’daki tuğla fabrikalarını beslemek için ülkeye gönderiliyor. Bu da sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor.
Rapor: Dev markaların atıkları işçileri hasta ediyor
Kamboçya İnsan Haklarının Geliştirilmesi ve Savunması Birliği yani kısaca LICADHO, yeni bir rapor yayımladı. Rapor, nisan ve eylül ayları arasında Kamboçya’nın başkenti Phnom Penh ve komşu Kandal eyaletindeki 21 tuğla fabrikasına yapılan ziyaretlerin yanı sıra mevcut ve eski işçilerle yapılan görüşmelere dayanıyor.
Rapora göre, kumaş plastik, kauçuk ve markalardan gelen diğer malzemeler de dahil olmak üzere tüketici öncesi giysi atıkları Kamboçya’daki 7 fabrikada yakılıyor. İddiaya göre fabrikalar, yakıt maliyetlerinden tasarruf etmek için giysi atıklarını yakıyorlar.
Raporda, “Birçok işçi, giysi atıklarının yakılmasının baş ağrısına ve solunum sorunlarına neden olduğunu bildirdi. Başka bir işçi, bunun özellikle hamilelikleri sırasında kendisini rahatsız hissettiğini söyledi.” ifadesi yer aldı.
Reuters‘ın haberine göre Primark ve Lidl de dahil olmak üzere birçok marka, konuyu araştırdıklarını söyledi.
BM tarafından 2020 tarihli bir iç araştırmaya göre, yanan giysi atıkları, yanma koşulları dikkatlice yönetilmezse insanlar için toksik maddeler serbest bırakabilir ve küller de yüksek düzeyde kirletici içerebilir.
Raporda, bu toksik maddelerin kansere neden olabilecek dioksinleri içerdiği belirtildi. UNDP rapor hakkında yorum yapmayı reddetti.
Londra Üniversitesi Royal Holloway’deki İngiliz akademisyenler tarafından 2018’den ayrı bir rapor, giysi artıklarının genellikle klor ağartıcı, formaldehit ve amonyak gibi toksik kimyasalların yanı sıra ağır metaller, PVC ve boyama ve baskı işlemlerinde kullanılan reçineler içerdiğine dikkat çekmişti.
Birleşik Krallık raporunda, tuğla fabrikası işçilerinin düzenli migren, burun kanaması ve diğer hastalıkları bildirdiği belirtildi.
LICADHO raporunda adı geçen markalar şöyle listeleniyor:
Adidas, C&A, LPP’s Cropp and Sinsay, Disney, Gap, Old Navy, Athleta, Karbon, Kiabi, Lululemon Athletica, Lidl Stiftung & Co’s Lupilu, Walmart’s No Boundaries, Primark, Reebok, Sweaty Betty, Tilley Endurables, Under Armour ve Venus Fashion.
Bu rapordan sonra markalar ne dedi?
Kamboçya’daki 16 fabrikadan kaynak sağlayan Adidas, atıkların izin verilen yoketme yolları yerine tuğla fırınlarına yönelip yönelmediğini görmek için bir soruşturma başlattığını açıkladı.
Şirket, Kamboçya’daki Adidas çevre politikalarının, giyim tedarikçilerinden gelen tüm atık malzemelerin ya tamamen düzenlenmiş ve hava kalitesi kontrollerine sahip onaylı bir atık-enerji tesisine ya da devlet lisanslı geri dönüşüm merkezlerine atılması gerektiğini belirtiyor.
Lidl, LICADHO tarafından bildirilen koşulları çok ciddiye aldığını ve soruşturmalara başladığını, ancak daha fazla bilgi sağlayamadığını söyledi.
LPP, tekstil atıklarının tuğla fırınlarında yakıldığının farkında olmadığını ve Kamboçya’da sipariş vermekten sorumlu acenteleriyle iletişime geçtiğini söyledi. LPP, 2024’ün başlarında Kamboçya’daki acenteleri ve fabrikaları için özellikle atık yönetimine odaklanan bir farkındalık günü planladığını da açıkladı.
Kamboçya’daki 20 fabrikadan kaynak sağlayan Primark, sorunu araştırdığını söyledi. Sweaty Betty, bulgular hakkında yorum yapmasa da çevresel davranış kurallarına tam uyumu sağlamak için tedarikçilerle yakın çalıştığını söyledi.
Tilley Endurables, bulgularla yakından ilgilendiğine ve yalnızca denetimleri geçen fabrikalarla çalıştığına dikkat çekti.
Diğer markalardan ise henüz bir açıklama gelmedi.
İlginizi çekebilir: Türk Telekom’dan Sürdürülebilirlik Raporu
