Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, baraj ve göl gibi su alanlarında güneş enerjisi üretiminin önünü açan önemli bir adım atarak yüzer GES yatırımlarına ilişkin kullanım ve kiralama esaslarını yeniden düzenledi. Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik, yüzer güneş enerjisi santrallerinin hangi koşullarda kurulabileceğini, başvuru süreçlerinden fizibilite raporlarına, kiralama prosedürlerinden işletme ve bakım yükümlülüklerine kadar tüm aşamaları ayrıntılı biçimde tanımlıyor. Bu kapsamda baraj gölleri, yapay göller ve belirli kanal yüzeyleri, uygun şartların sağlanması halinde yenilenebilir enerji üretimine tahsis edilebilecek.
Yüzer GES’ler için yeni düzenleme yapıldı
Yönetmelikle birlikte belediyeler ve bağlı kuruluşlarına, sınırları içinde yer alan su yüzeylerinde yüzer GES kurma yetkisi verildi. Belediyelerin bu projeler için hazırlayacağı başvuru dosyaları DSİ tarafından değerlendirilecek. Mevcut lisanslı elektrik üretim alanlarında ise — Elektrik Üretim AŞ’nin yönettiği rezervuarlar hariç — yalnızca ilgili lisans sahipleri bu tür tesisleri hayata geçirebilecek. Proje sürecinde yapılacak tüm değişiklikler, çevresel etki değerlendirme gereklilikleri dâhil olmak üzere DSİ ve ilgili kurumların onayına tabi tutulacak.
Kiralama süreçleri de yönetmelikte netleştirilmiş durumda. DSİ ile sulama birlikleri arasında yapılacak protokoller doğrultusunda proje sahiplerinden taahhütname alınacak ve belirlenen ilk kira bedeli, sözleşmenin imzalanmasından sonra beş iş günü içinde peşin olarak ödenecek. YEKA kapsamındaki projeler ya da ana kaynağı hidrolik olan hibrit tesisler için kiralama sözleşmesinin geçerlilik süresi, elektrik üretim lisansının süresine bağlanacak. Belediyelerin kurduğu yüzer GES’lerde ise kiralama süresi en fazla 10 yıl olacak ve DSİ’nin onayıyla bu süre iki kez daha 10’ar yıllığına uzatılabilecek.
Proje sahipleri, sözleşme bitimine altı ay kala yenileme için başvuru yapabilecek. Ayrıca yönetmelik, çevresel etkilerin sürekli izlenmesini zorunlu kılıyor. Su kalitesinde, ekosistemde ya da çevrede olumsuz bir etki görülmesi halinde gerekli tüm önlemleri almak proje sahibinin sorumluluğu olarak belirleniyor. DSİ, gerektiğinde oluşturacağı komisyonlarla tesisleri denetleyebilecek ve muayeneler yapabilecek.
Yüzer GES’ler, hem buharlaşma kayıplarının azalmasına katkı sağlamaları hem de atıl durumdaki su yüzeylerinden enerji üretme imkânı sunmaları nedeniyle Türkiye’nin enerji dönüşümünde giderek daha stratejik hale geliyor. Yeni düzenleme, bu alanda yapılacak yatırımların daha düzenli, öngörülebilir ve denetlenebilir bir yapıda ilerlemesini amaçlıyor.
