Çin, güneş enerjisi üretiminde devrim yaratacak bir adım atarak, aynı anda 30 adet yoğunlaştırılmış güneş enerjisi (CSP) santrali inşa etmeye başladı. Bu santraller, güneşten elde edilen enerji ile gündüzleri elektrik üretirken, geceleri de yoğunlaştırılmış güneş enerjisi teknolojisi sayesinde üretime devam ediyor. Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde 100 MW gücünde Lineer Fresnal Güneş kolektörleri kullanarak güneşten direkt ısı enerjisi toplayan sistemler kurduğu belirtiliyor. Bu sistemler, yoğunlaştırılmış güneş enerjisi santrallerinin geleneksel fotovoltaik (PV) panellerle hibrit olarak çalışmasını sağlıyor. Böylece güneş enerjisi üretimi, gece ve gündüz boyunca kesintisiz bir şekilde devam ediyor.
Gündüz PV, gece yoğunlaştırılmış güneş enerjisiyle çalışan santral hizmete başladı
Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi teknolojisi, Batı dünyasında uzun süredir gözden düşmüş bir yöntem olarak kabul ediliyordu. Bunun nedeni, düşen PV panel fiyatları ve kolay kurulum ile bakım gereksinimleriydi. Ancak Çin, bu teknolojiye düzenli olarak yatırım yapmaya devam ediyor. Yoğunlaştırılmış güneş enerjisi, hareketli aynalarla güneş ışığını belirli noktalarda yoğunlaştırarak ısıya dönüştürüp depoluyor. Bu depolanan ısı, ihtiyaç duyulduğunda buhar türbinine aktarılarak elektrik üretiliyor. Böylece bu santraller, sadece gündüzleri değil, bulutlu günlerde ve gece de enerji üretmeye devam edebiliyor.
Enerji santrallerinin kurulum maliyetlerinden bir diğeri de yüksek voltajlı gerilim hatlarıdır. Bu hatlar bazen onlarca kilometre uzunluğunda olabiliyor ve her iki uçta da yüksek maliyetli trafolar bulunuyor. Geleneksel güneş enerjisi santralleri, PV panelleri sadece gün ışığında kullanabildiği için bu hatlar gece boyunca boş kalıyor. Son yıllarda, hibrit santrallerin kurulumu Türkiye’de de teşvik edilmeye başlandı. Ancak bu hibrit sistemler genellikle rüzgar türbinleri veya hidroelektrik santrallerinin etrafına yerleştirilen PV panelleri ile sınırlı kalıyordu. Bunun nedeni, doğal kaynak eksiklikleri nedeniyle rüzgar ya da hidroelektrik santral kurulumlarının genellikle mümkün olmamış olması. Ayrıca, bataryalar kullanılarak gece üretiminin sağlanması, bataryaların aşırı pahalı olması nedeniyle pek tercih edilmiyor.
Çin’in geliştirdiği hibrit sistem ise bu soruna etkili bir çözüm sunuyor. Gündüzleri PV panellerden üretilen elektrik şebekeye verilirken, CSP santrali tarafından üretilen enerji ısı depolama tesislerinde saklanıyor. Gece olduğunda ise bu termal enerji, buhar türbini aracılığıyla elektriğe dönüştürülerek üretim devam ediyor. Bu sistem, güneş enerjisinin sadece güneş ışığına dayalı olarak üretim yapabilen bir hibrit santral haline gelmesini sağlıyor.
Türkiye’de de bu teknoloji uygulanabilir. Mevcut PV bazlı güneş santrallerinin yanına yoğunlaştırılmış güneş enerjisi santrali ve termal ısı depolama eklenerek, akşam saatlerinde talebin yüksek ve fiyatların da yüksek olduğu dönemde üretim yapılabilir. Bu çözüm, ekstra lisans veya iletim hattı gereksinimi olmadan, enerji üretiminin 24 saat boyunca sürdürülebilmesini mümkün kılar. Bu tür hibrit santraller, Türkiye için önemli bir enerji çözümü sunabilir.
