Aarhus Üniversitesi tarafından Danimarka kırsalında yürütülen dikkat çekici bir pilot proje, dikey yerleştirilen çift yüzeyli (bifacial) güneş panellerinin aynı arazide hem enerji hem de tarımsal üretimi mümkün kılabileceğini ortaya koydu. Araştırmanın sonuçları, tarım ve enerji üretiminin geleneksel olarak birbirine rakip olarak görüldüğü alanlarda, birlikte uyumlu şekilde çalışabileceğini gösteriyor.
Dikey güneş panelleri devrim yapabilir
Çalışmada, tarlanın bir bölümü güney yönüne eğimli geleneksel panellerle, diğer bölümü ise doğu-batı yönünde tam dikey olarak konumlandırılmış panellerle donatıldı. Aynı anda buğday ve çim-yonca karışımı gibi tarımsal ürünler yetiştirildi. Elde edilen verilere göre, dikey panellerin gölgeleme etkisi tarımsal verim üzerinde anlamlı bir olumsuzluk yaratmadı. Bu durum, tarım alanlarının enerji üretimi için “kaybedilmeden” kullanılabileceğine işaret ediyor.
Araştırmacılar, panellerin sadece arazinin yaklaşık %10’unu kapladığını belirtiyor. Aynı enerji ve gıda miktarını, geleneksel yöntemlerle sağlamak için ise %18 ila %26 daha fazla alana ihtiyaç duyulacağı hesaplandı. Bu da dikey panel sistemlerinin alan verimliliği açısından ne kadar avantajlı olduğunu ortaya koyuyor.
Enerji üretimi açısından bakıldığında, dikey paneller yıllık ortalamada biraz daha düşük performans gösterse de, özellikle sabah ve akşam saatlerinde daha fazla üretim yaparak, enerji talep profiliyle daha uyumlu bir dağılım sunuyor. Bu da enerji sistemlerinin esnekliği ve şebeke dengesi açısından önemli bir avantaj.
https://futureflow.life/abdde-fosil-yakit-kullanimi-azaliyor/
Teknik olarak ise cam-üzeri cam (glass-on-glass) yapıya sahip bu dikey paneller, rüzgâr yüküne karşı dayanıklı, daha uzun ömürlü ve üretim sırasında daha düşük karbon emisyonu oluşturan yapılarıyla öne çıkıyor. Üstelik bu sistemler, tarım makineleriyle birlikte sorunsuz şekilde çalışabiliyor, bu da pratikte uygulanabilirliklerini artırıyor.
Estetik ve toplumsal algı açısından yapılan sanal gerçeklik destekli analizlerde, katılımcılar dikey panel sistemlerini daha çevre dostu ve yenilikçi buldu. Özellikle tarım faaliyeti devam ederken enerji üretiminin yapılması, geleneksel güneş santrallerine göre daha kabul edilebilir bulundu.
Ancak araştırmacılar, elde edilen verilerin kısa vadeli gözlemlere dayandığını ve sistemin uzun vadeli performansının henüz tam anlamıyla netleşmediğini vurguluyor. Ayrıca farklı iklimler ve bitki türleriyle yapılacak yeni araştırmalarla, bu sistemlerin küresel ölçekte uygulanabilirliği daha net anlaşılabilecek.
Sonuç olarak, dikey güneş panelleriyle enerji ve tarımın aynı toprakta bir arada üretilebildiği bu yaklaşım, özellikle arazi kıtlığı ve sürdürülebilirlik hedefleri açısından heyecan verici bir potansiyel sunuyor.
