Azerbaycan’da düzenlenen COP29 zirvesi, ABD’de Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle küresel iklim hedeflerine ulaşma konusunda kaygıları artırdı. ABD’nin iklim elçisi John Podesta, Trump’ın fosil yakıt üretimini artırma ve uluslararası iklim anlaşmalarından çekilme vaatlerine rağmen temiz enerjiye geçişin devam edeceğine dair güvence verdi. Podesta, Biden yönetiminin en büyük çevre politikalarından biri olan Enflasyon Azaltma Yasası’nın (IRA) sağladığı temiz enerji yatırımlarının güçlü bir etki yaratmaya devam edeceğini vurguladı. Ayrıca, ABD eyaletlerinin bağımsız düzenlemelerle emisyon azaltma çabalarını sürdüreceğine işaret etti.
Trump’ın dönüşüyle iklim çabalarında belirsizlik, ancak Podesta umutlu mesajlar veriyor
COP29’un gündeminde, gelişmekte olan ülkelere sağlanacak yıllık 1 trilyon dolarlık iklim finansmanı hedefi ve fosil yakıtlardan çıkış gibi önemli konular yer alıyor. Ancak Trump’ın yeniden başkan seçilmesi, bu hedeflere olan bağlılığı sorgulatıyor. Trump, ABD’yi küresel iklim işbirliklerinden geri çekmeyi ve fosil yakıt üretimini artırmayı planlarken, diğer ülkelerde de bu politika değişikliğinin iklim taahhütlerini zayıflatabileceği endişesi hakim. Podesta ise, Trump’ın başkanlığı döneminde bile iklim değişikliğiyle mücadele çalışmalarının eyaletler ve özel sektör aracılığıyla süreceğini belirtti.
Gelişmekte olan ülkelere yönelik iklim finansmanı desteği, bu yıl zirvede en çok tartışılan başlıklar arasında yer alıyor. BM İklim Şefi Simon Stiell, iklim finansmanının bir yardım değil, ülkeler için uzun vadeli bir yatırım olduğunu vurguladı. Küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için finansmanın önemi artarken, dünya genelinde yaşanan sel, kuraklık ve aşırı sıcaklar ülkelerin iklim değişikliğine uyum sağlama ihtiyacını daha da güçlendirdi. Stiell, zirvede yaptığı konuşmada, her ülkenin iklim finansmanına katkı sağlamasının kendi çıkarına olduğunu dile getirdi.
Öte yandan, zirvenin açılış oturumunda bazı ülkeler arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle gündemin belirlenmesi saatler sürdü. Avrupa Birliği ve küçük ada ülkeleri, fosil yakıtlardan çıkış sürecinin hızlandırılması gerektiğini savunurken, fosil yakıt üreticisi Körfez ülkeleri tartışmaların finansman odaklı kalmasını istedi. Çin ise ticaret konusunun da zirve gündeminde yer almasını önerdi. Çin’in bu önerisi, ABD’nin ithalat tarifelerini artırma vaadiyle daha da önem kazanmış durumda.
COP29 ev sahibi Azerbaycan ise, enerji sektöründe yenilenebilir kaynaklara geçişe teşvik eden politikalar yürütüyor. Ülkenin ekonomisinin yaklaşık %35’ini oluşturan petrol ve gaz gelirlerinin, 2028’e kadar %22’ye düşmesi hedefleniyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, fosil yakıtların ülke için önemli bir gelir kaynağı olduğunu ifade ederken, temiz enerjiye geçişi desteklemek amacıyla 1 milyar dolarlık bir İklim Finansmanı Eylem Fonu oluşturmayı önerdi.
