Avrupa’da rüzgâr enerjisinin hızla büyümesi, güçlü ve modern liman altyapılarına duyulan ihtiyacı daha da görünür hale getirdi. Uzmanlara göre limanlar artık yalnızca rüzgâr türbinlerinin taşınması, montajı veya bakımında rol oynamıyor; aynı zamanda kıtanın enerji dönüşümünün başarısında kilit bir unsur haline geliyor.
Rüzgar enerjisinde limanlar önem kazanıyor
WindEurope tarafından düzenlenen Ports Platform toplantısında, “rüzgâr enerjisi olmadan liman yatırımı olmaz” görüşü öne çıktı. Katılımcılar, Avrupa Birliği’nin yakında açıklayacağı Denizcilik Endüstriyel Stratejisi ile Limanlar Stratejisinin, sektördeki yatırımları hızlandırarak bu dönüşüme ivme kazandıracağını belirtti.
Açık deniz (offshore) rüzgâr santralleri giderek büyüyen türbin boyutları ve montaj ekipmanlarıyla birlikte daha geniş alanlar, daha güçlü altyapılar ve gelişmiş lojistik çözümleri gerektiriyor. Ancak mevcut limanlar, bu ölçekteki faaliyetleri desteklemede yetersiz kalıyor. Uzman tahminlerine göre Avrupa’nın 2050’ye kadar belirlediği rüzgâr enerjisi hedeflerine ulaşabilmesi için en az 2,4 milyar avroluk ek liman yatırımı yapılması gerekiyor.
Limanlar yalnızca deniz üstü projeler için değil, karasal rüzgâr enerjisi projelerinde de kritik bir rol üstleniyor. Örneğin İrlanda’da kara türbinlerinin taşınması ve montaj öncesi hazırlıkları liman tesislerinde yürütülüyor. Bu da limanların enerji altyapısının her aşamasında stratejik bir unsur olduğunu ortaya koyuyor.
Uzmanlar, bu dönüşümün gerçekleşmesi için kamu ve özel sektörün ortak finansman modelleri geliştirmesi gerektiğini vurguluyor. Avrupa Birliği’nin Connecting Europe Facility (CEF) programı ve Avrupa Yatırım Bankası tarafından sağlanan krediler, mevcut yatırımların en önemli destek mekanizmaları arasında yer alıyor. Ayrıca ulusal hükümetlerin de teşvikler ve garanti sistemleriyle sürece katkı sağlaması bekleniyor.
Yakında açıklanacak olan AB stratejileri, izin süreçlerinin hızlandırılmasını, limanlar arası iş birliğinin artırılmasını ve finansman kaynaklarının genişletilmesini hedefliyor. Yeni mali dönem olan 2028–2034 Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) kapsamında, Avrupa Komisyonu’nun sadece CEF-Transport programına yaklaşık 34 milyar avro ayırmayı planladığı bildiriliyor.
Son üç yılda liman altyapılarına yapılan 4,4 milyar avroluk yatırım, Avrupa’nın 2030 yılına kadar yılda 10 GW açık deniz rüzgâr kapasitesine ulaşma hedefini destekliyor. 2030 sonrasında ise bu kapasitenin 15 GW/yıl seviyelerine çıkarılması öngörülüyor.
