2023 yılının başlarında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Ulusal Enerji Planı’nı yayımladı. Plan, 2053 yılında net sıfır emisyona ulaşma hedeflerini esas alarak hazırlanmıştı. Bu plan doğrultusunda Türkiye’nin güneş enerjisi (GES) kurulu gücü de artacak. 2024 yılına girmemizle birlikte hedefe bir adım daha yaklaştık. Peki, Türkiye’nin 2035 hedefleri neler, güneş enerjisinde kurulu gücü ne kadar?
Türkiye’nin güneş enerjisi (GES) kurulu gücü
Türkiye’nin kurulu güneş enerjisi santrali (GES) gücü 10 bin MW’ye yakın. Türkiye’nin 78 şehrinde GES bulunuyor. 35 ilde 100 MW kapasitenin üzerinde güneş enerjisi santrali var.
Mart 2023 verilerine göre, Türkiye’de kurulu güneş enerjisi gücü 9 bin 820 MW seviyesinde. Tüm kurulu elektrik gücüne baktığımızda ise bu miktar 104 bin 348 MW’ye ulaşıyor.
Geçmişe bakacak olursak,
2014 yılında Türkiye’deki kurulu güneş enerjisi gücü sadece 40 MW kadardı. 9 yıl içinde 10 bin MW’ye yakın bir artış yaşanmış olması dikkat çekici. Türkiye’nin elektrikli kurulu gücünde, güneş enerjisinin payı ise yüzde 9,41 seviyesinde.
Bazı illere bakalım.
Kahramanmaraş’ta 286 MW’lik, Afyonkarahisar’da 264 MW’lik, Konya’da 1.722 MW’lik ve Manisa’de 259 MW’lik kurulu GES gücü var.
Türkiye’nin güneş enerjisinde en yüksek kurulu gücü Konya’da. En düşük ilk ise Manisa olarak dikkat çekiyor.
Ülkenin 35 ilinde 100 MW üzerinde kurulu güneş enerjisi kapasitesi var. 23 ilde ise bu miktar 10 MW ila 100 MW arasında değişiyor.
Türkiye’de GES bulunmayan iller; Rize, Hakkari ve Artvin olarak sıralanıyor.
Türkiye’nin 2035 hedefleri
Türkiye’nin güneş enerjisi kapasitesinin 2035 yılına kadar yaklaşık yüzde 500 artması bekleniyor. Böylece, her şey planlandığı gibi giderse, Türkiye’nin GES kurulu gücü, 2035 yılında 52,9 GW’ye çıkacak. Güneş enerjisi, en yüksek kurulu güce sahip kaynak olacak. Yani, yenilenebilir enerji kaynakları arasında en büyük kapasite güneşte olacak.
Hedefler arasında tabii ki rüzgar enerjisi de var. 2020’de 8,8 GW olan kurulu gücün 2035 yılında 29,6 GW’ye çıkmadı hedefleniyor. Rüzgar enerjisinde hedeflenen artış Kasım 2022 ile kıyaslandığında yüzde 160 oranında kaydedilecek. Kasım 2022’de ulaşılan kurulu gücün 11,3 GW olduğunu belirtelim.
Türkiye’de güneş enerjisi yatırımları artıyor
Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ daha önce yaptığı açıklamada, güneş enerjisinde ciddi bir yatırım ve büyüme yaşandığına dikkat çekmişti. Cari açığın kapatılması için yenilenebilir enerjiye yönelmenin önemini vurgulayan Demirdağ’a göre, 1.000 MW GES, 10 yılda 1,5 milyar dolar tutarındaki cari açığın kapatılmasında etkili olabilir.
2022 yılında rüzgar ve güneş enerjisinden 50,14 teravatsaat elektrik üretimi yapıldı. Toplam elektrik üretiminin yüzde 15,4’ü bu şekilde sağlandı. Son 10 yılda, rüzgar ve güneş enerjisi için maliyetlerin düşmesiyle birlikte ilgi de arttı. Öte yandan kömür ve doğal gaz yakıtlı enerjinin maliyetleri aynı kaldı. Nükleer yakıtlı enerjinin maliyetleri ise yüzde 50’den fazla arttı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nın resmi web sitesine baktığımızda, Türkiye elektrik enerjisi tüketiminin 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,2 oranında azalarak 328,9 TWh, elektrik üretiminin ise bir önceki yıla göre yüzde 2,5 azalarak 326,2 TWh olarak gerçekleştiği görülüyor.
2022 yılında elektrik üretimimizin kaynakları şöyle:
Yüzde 34,6 kömür,
Yüzde 22,2 doğal gaz,
Yüzde 20,6 hidrolik enerji,
Yüzde 10,8 rüzgar,
Yüzde 4,7 güneş,
Yüzde 3,3 jeotermal enerji ve
Yüzde 3,7 diğer kaynaklar.
Temmuz 2023 sonu itibariyle Türkiye’nin kurulu gücü ise 105.135 MW’yi gördü.
Yüzde 30 hidrolik enerji,
Yüzde 24,1 doğal gaz,
Yüzde 20,7 kömür,
Yüzde 11 rüzgâr,
Yüzde 9,9 güneş,
Yüzde 1,6 jeotermal ve
Yüzde 2,6 diğer kaynaklar.