Rusya ve Ukrayna savaşı sonrası, Rus bilim insanları ile Batı ülkelerindeki meslektaşları arasında uzun süredir devam eden işbirliği bağları aniden koptu. Bu durum, çeşitli disiplinler ve çalışma alanları arasında bilimsel bilgi alışverişi, araştırma projeleri ve işbirliği çabalarında önemli bir kesintiye yol açtı.
Rusya ve Ukrayna savaşı bilime de engel
Eskiden Rus Arktik araştırma istasyonlarından uluslararası bilim camiasına akan veriler artık gelmiyor. Yeni bir araştırmaya göre bu bir sorun. Çünkü Kuzey Kutbu’nun geçirmekte olduğu hızlı değişimlere ilişkin kavrayış ciddi biçimde sınırlanıyor.
Çalışmamız, Rus istasyonlarının hariç tutulmasının Kuzey Kutbu’ndaki değişiklikleri izleme kabiliyetimizi ciddi ölçüde azalttığını ortaya koyuyor” diyor Aarhus Üniversitesi’nden Dr. Efrén López-Blanco.
López-Blanco ve meslektaşları, Dünya Sistem Modellerini kullanarak Rus araştırma istasyonlarının kaybının Arktik değişimle ilgili bazı temel ekosistem değişkenleri arasındaki sapmaları ne kadar etkilediğini hesapladılar. Ortaya hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, önemli bir fark çıktı.
Savaştan önce 21 Rus araştırma istasyonu, verilerini 8 Arktik ülkesi arasında bilimsel bir işbirliği olan uluslararası INTERACT konsorsiyumu ile paylaşıyordu. Rus araştırma istasyonlarının çoğu Sibirya’daki boreal ormanlarda yer alıyor.
Bu nedenle Sibirya, arktik iklim sisteminin önemli bir parçası. Dr. Efrén López-Blanco, “Bunların çoğunu dışarıda bırakmak, önyargımızı daha da artırıyor,” diyor . Meslektaşı ve makalenin ortak yazarı da aynı fikirde. Bu durum Kuzey Kutbu’ndaki değişimin yeterince yanımlanmasını engelleyecek.
López-Blanco, yanlılığı en aza indirmek için mevcut araştırma altyapısını geliştirmeyi, aynı zamanda örneğin kuzey İskandinavya ve Kanada’da yeni araştırma istasyonları belirleyip kurabilmeyi öneriyor.
“Çalışmada kullandığımız ölçütlerle, şu anda Rusya’da eksik olanlara benzer koşullara sahip diğer yerleri belirleyebiliriz.” diyen López-Blanco, Kuzey Kanada ya da İskandinavya’da başka yerler bulunabileceğine ancak bunun çok pahalıya mal olacağına dikkat çekiyor. Bu konuda karar vermek ise fon sağlayan kurumlara, politika yapıcılara ve karar planlayıcılarına düşüyor.
İlginizi çekebilir: Sürdürülebilir tekne yarışı