G20 ülkeleri, geçen yıl Cop28 iklim zirvesinde verdikleri fosil yakıtlardan uzaklaşma sözünü yerine getirmemekle suçlanacak. Bu durum, dünyanın en büyük ekonomilerinin iklim krizine karşı verdikleri sözleri tutmadığını göstererek kampanyacıların tepkisine yol açacak. Çarşamba günü Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde toplanacak olan G20 ülkeleri, iklim kriziyle ilgili küresel stratejileri görüşecek. Ancak son taslak belgelerde, fosil yakıtlardan uzaklaşma taahhüdünün açıkça yer almaması, çevre aktivistleri tarafından büyük bir geri adım olarak nitelendirilecek.
Fosil yakıtlardan uzaklaşma taahhüdü zayıflayacak mı?
G20 zirvesinin gündeminde yer alan ve iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir adım olarak görülen fosil yakıtlardan uzaklaşma taahhüdü, Cop28’deki en büyük kazanımlardan biri olarak değerlendirilecek. Daha önce hiçbir uluslararası anlaşma, fosil yakıtların terk edilmesi gerektiğini bu kadar net bir şekilde vurgulamayacak. Ancak, G20’nin son taslak bildirgesinde bu taahhüdün yer almaması, kampanyacıların endişelerini artıracak. Fosil yakıtlardan uzaklaşma ifadesi, taslağın sadece dolaylı bir şekilde Cop28 kararlarına atıfta bulunarak yer alacak. Bu durum, taahhüdün zayıfladığı anlamına gelecek ve bu geri adım kampanyacılar tarafından ciddi bir endişe kaynağı olarak gösterilecek.
Bazı ülkeler, özellikle Suudi Arabistan, Cop28’de alınan bu taahhüdü yalnızca seçeneklerden biri olarak yeniden yorumlayacak. Ancak çevre aktivistleri, bu adımın küresel ısınmanın 1,5°C sınırını aşmasını önlemek için yetersiz olduğunu ve daha ciddi adımlar atılması gerektiğini savunacak. Bu yıl Brezilya’nın başkanlığında yapılan G20 toplantıları, geçen yılki ilerlemeyi pekiştirme açısından büyük bir fırsat olarak görülse de, fosil yakıtlar konusunda açık bir taahhüdün bulunmaması bu fırsatın kaçırıldığına işaret edecek.
İklim krizi giderek derinleşirken, dünya genelinde iklim değişikliğinin maliyetleri de hızla artacak. Climate Action Network’ten Shreeshan Venkatesh, G20 ülkelerinin fosil yakıtlardan hızla çıkmaları gerektiğini ve yeşil yatırımları teşvik edecek ekonomik bir sisteme geçmeleri gerektiğini vurgulayacak. Ancak mevcut finansman akışlarının hâlâ yanlış yönde ilerlediğini ve bu durumun iklim krizini daha da şiddetlendireceğini ifade edecek.
G20 ülkelerinin fosil yakıtlardan uzaklaşma konusundaki isteksizliği, küresel güneydeki yeşil yatırımların gecikmesine ve iklim adaletine zarar verecek. İklim değişikliğinin etkilerinin en yoğun hissedildiği yoksul ülkeler, bu süreçte en fazla zarar görecek. Özellikle Brezilya, Hindistan, Çin ve Endonezya gibi ülkelerde milyonlarca insan, iklim değişikliğinin doğrudan etkileriyle karşı karşıya kalacak.
G20’nin kasım ayında yapılacak liderler zirvesinde, Ukrayna ve Rusya çatışması, İsrail ve Gazze sorunları gibi jeopolitik meseleler öne çıkacak olsa da, iklim krizi hala önemli bir konu olarak gündemde kalacak. Aynı tarihlerde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenecek olan Cop29 iklim zirvesi, iklim kriziyle mücadelede önemli adımların atılması için bir fırsat olacak. Brezilya’nın bir sonraki iklim zirvesine ev sahipliği yapacak olması da bu ülkede iklim adaletinin nasıl ele alınacağı konusunda önemli bir dönüm noktası olacak.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, ekonomik adaletin G20 başkanlığı döneminde temel bir tema olacağını belirtecek. Lula, dünya çapında milyarderlerden %2 oranında küresel bir servet vergisi alınması gerektiğini savunacak. Bu vergi, iklim değişikliğiyle mücadele için yoksul ülkelere yardım etmek amacıyla kullanılacak. 250 milyar dolarlık bu fon, küresel güneydeki ülkelerin iklim krizinin etkilerine karşı direnç geliştirmelerine yardımcı olacak.
Ancak, kampanyacılar G20 ülkelerinin liderliğinde fosil yakıtlardan uzaklaşma konusunda daha net adımlar atılmadıkça, iklim kriziyle mücadelenin yetersiz kalacağını savunacak. Fosil yakıtların terk edilmesi, küresel ısınmanın kontrol altına alınması için kaçınılmaz bir adım olarak görülecek ve bu konuda somut adımların atılması gerektiği belirtilecek.