Küresel karbonsuzlaşmada küresel çabalar yavaş ilerliyor; gelişmiş ekonomilerde bazı iyileşmeler görülse de, yükselen piyasalarda ilerleme kaydedilemiyor. Fitch Ratings’in yayımladığı rapora göre, dünya ekonomisinin karbondan arındırılması gereken hızda ilerlemiyor. Gelişmiş ekonomiler arasında belirli bir ilerleme kaydedilmiş olsa da, yükselen piyasa ekonomileri için durum daha olumsuz görünüyor. Geçtiğimiz yıl dünya genelinde karbon dioksit (CO2) emisyonları %1,8 artarken, küresel gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) %2,9 oranında büyüdü. Bu artış, karbonsuzlaşma hedeflerine ulaşmak için gereken yıllık %8’lik emisyon azalmasından çok uzak kaldı.
Yükselen piyasalar karbonsuzlaşmada geride kalıyor
Fitch’in raporunda, gelişmiş ülkelerdeki emisyonların 1970’den bu yana en düşük seviyeye düştüğü belirtilirken, 10 yükselen piyasa ekonomisinde ise CO2 emisyonlarının ve GSYİH’nin geçen yıl %4,7 oranında arttığı ifade edildi. Bu durum, özellikle daha hızlı ekonomik büyüme ve küresel enerji tüketimindeki artan payları göz önüne alındığında, yükselen piyasalar için endişe verici olarak değerlendiriliyor.
Karbonsuzlaşma sürecindeki yavaş ilerlemenin önemli sebeplerinden biri, yükselen piyasa ekonomilerinde temiz enerji projelerine yeterince yatırım yapılmaması. Özellikle Çin dışındaki yükselen piyasalarda bu durum daha da belirgin hale geliyor. Yatırım eksikliği, karbonsuzlaşma sürecini yavaşlatan temel etkenlerden biri olarak öne çıkıyor ve dünya genelinde net sıfır hedeflerine ulaşmayı zorlaştırıyor.
Raporda, son 25 yıldaki yıllık ortalama %1’lik emisyon düşüşü oranının, 2020-2030 yılları arasında net sıfır hedefleri doğrultusunda gereken %8’lik yıllık düşüş oranının oldukça gerisinde kaldığı belirtildi. Bu durum, küresel iklim hedeflerine ulaşmak için daha fazla çaba gerektiğini ortaya koyuyor. Fitch, dünya ekonomisinin karbondan arındırılmasının daha hızlı ve kapsamlı bir şekilde ilerlemesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Özellikle gelişmekte olan ülkeler için enerji üretiminde fosil yakıtların hâlâ önemli bir paya sahip olması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımların yetersizliği, bu ülkelerin karbonsuzlaşma çabalarında geri kalmasına neden oluyor. Küresel emisyonların azaltılması için gelişmekte olan ekonomilerin de iklim politikalarını hızla devreye sokması ve daha fazla temiz enerji yatırımı yapması gerekiyor.
Fitch’in raporu, küresel ekonominin karbonsuzlaşma sürecinin hızlanması gerektiğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Karbon emisyonlarının azaltılması, küresel iklim krizinin hafifletilmesi ve sürdürülebilir bir geleceğin sağlanması için kritik önem taşıyor. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerin, temiz enerji yatırımlarını artırarak ve fosil yakıtlardan uzaklaşarak net sıfır hedeflerine daha hızlı bir şekilde ulaşmaları gerekiyor. Aksi takdirde, 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu hedefinin gerçekleştirilmesi zorlaşabilir ve küresel iklim taahhütleri tehlikeye girebilir.
Fitch’in uyarıları, küresel karbonsuzlaşma çabalarının hızlandırılması ve enerji politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Daha sürdürülebilir bir enerji geçişi için yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması ve mevcut enerji altyapılarının daha çevre dostu hale getirilmesi büyük önem taşıyor.