Eylül ayının geride kalmasıyla birlikte Otomotiv Distribütörleri & Mobilite Derneği (ODMD), Eylül 2023’ün otomobil satışlarına dair verileri açıkladı. Veriler arasında en dikkat çekici detay, Türkiye’de ay boyu en çok satılan ilk 10 araç içinde Tesla Model Y ve TOGG T10X modellerinin yer alması oldu. Hatta Tesla Model Y’nin listede üçüncü sırada konumlanması, oldukça dikkat çekici. Elektrikli araçlara olan ilgi artıyor. Dolayısıyla satışlar da artıyor. Durum böyle olunca bazı değişiklikler de olacak gibi. Örneğin otoparklar. Elektrikli araç satışları arttıkça, otoparklar da değişecek gibi görünüyor.
Yazıya geçmeden Türkiye’deki Eylül 2023 satışlarına kısaca bakacak olursak,
Tesla Model Y’den ay boyu 4.700 adet satıldı. TOGG T10X modeli ise 2.204 yeni alıcısına kavuştu. En çok satan modeller Fiat Egea Sedan ve Egea Cross olurken, 3. sırada konumlanan Tesla Model Y oldukça dikkat çekti. TOGG T10X V2 ise listede 6’ıncı sırada konumlandı.
Elektrikli araçlar ile otoparklar da değişebilir
Dünya değişiyor. Tabii otomobiller de. Bugün hibrit ve tamamen elektrikli araçlar, dünya çapında yaygın şekilde kabul görüyor. İster elektrikli olsun ister konvansiyonel motorlu, otomobillerin genel boyutu ve ağırlığı da artıyor.
Öte yandan elektrikli araç şarj noktalarının erişilebilirliğinden gürültü seviyelerine kadar yeni tasarımlar ve teknolojiler, önümüzdeki yıllarda ele alınması gereken bir dizi sorunlar olarak karşımıza çıkıyor.
Bu yılın başlarında Londra merkezli Yapı Mühendisleri Enstitüsü, otoparklar için güncellenmiş tasarım kılavuzunu yayınladı.
Kılavuzda, otomobillerin park edebileceği tüm yapılar, bu yapıların nasıl tasarlandığı, inşa edildiği ve bakımının nasıl yapılması gerektiği bilgileri yer alıyor.
Sorunlardan biri tabii ki aracın ağırlığı. Ortalama bir aracın ağırlığı 1974′te 1,5 metrik tondan 2023′te yaklaşık 2 metrik tona çıktı. Araçlardaki ağırlık artışının en temel nedeni, elektrikli be hibrit bataryalar. Bunlar araçlara girdikçe ağırlık ve boyut da artıyor.
Ekstra yük ve değişen yangın güvenliği gereklilikleri de otoparkların göz önünde bulundurması gereken bir sorun.
Yapı Mühendisleri Enstitüsü üyelerinden Chris Whapples, otomobillerin ve uzun menzilli SUV’ların artık üç metrik tonun üzerinde geldiğini söyledi.
Bunun dikkate alınması gereken bir nokta olduğunu söyleyen Whapples, telaşa gerek olmadığının da altını çizdi. Araçlar her ne kadar 40 yıl öncesine göre daha ağır olsa da otoparkla şimdilik bunlara dayanıklı.
Bir diğer önemli konu yangın güvenliği. Elektrikli araçlarda yangın çok yaygın bir olay olmasa da söndürmek zor. Özellikle batarya yanıyorsa. Çünkü, içeride kilitli kalan büyük bir enerji var. Bu da özellikle yer altı otoparklarında bir tehlike oluşturuyor.
Burada otoparklardaki fıskiye sisteminin doğru çalışması şart. Tabii burada elektrikli araç yangınlarından bahsedilse de benzinli ve dizel araçların da benzer durum oluşturma potansiyeli her zaman var. Yani konu tamamen elektrikli araçlarla ilgili değil.
Yeni tür ve boyutlardaki araçlara uyum sağlamak için otoparkların ve garajların nasıl değişmesi gerektiğine ilişkin tartışmalar, günden güne yayılıyor. Şubat 2023′te, AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, kapalı otoparklardaki şarj noktalarının yangına karşı güvenli bir şekilde konuşlandırılması ile ilgili gelişmelere odaklanan bir çalışma grubu başlattı. Avrupa Elektromobilite Derneği (AVERE), Komisyon ile birlikte görev gücüne eş başkanlık yapıyor.
AVERE, diğer hususların yanı sıra, park operatörleri ve itfaiyecilerden EV temsilcilerine, sigortacılara ve şarj noktaları üreten ve işleten şirketlere kadar geniş bir yelpazedeki paydaşları kapsayan bir tartışma oluşturmanın önemine dikkat çekiyor.
Burada dikkat çekilen önemli noktalardan biri yangın güvenliği ve tüm binalar için ağırlık/boyut artışıyla mücadele etmek için herkese uygun tek bir çözüm olmadığı. Bu noktada, geleceğin otoparklarının yapısını değiştirmek daha kolay ancak mevcut otoparklar farklı bir zorluk söz konusu.
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, 2022’de 10 milyondan fazla hibrit ve tamamen elektrikli otomobil satıldı.