Fosil yakıtlardan elektrik üretiminin en az 5 yıl önce zirveye ulaştığı ve ardından gerilemeye başladığı 107 ülkede, elektrik sektörü kaynaklı emisyonlar son on yılda yüzde 20 oranında azaldı.
Londra merkezli enerji düşünce kuruluşu Ember tarafından hazırlanan bu analiz, 215 ülkeden küresel elektrik verilerinden oluşan veri kümesinden 2000’den 2022’ye kadar fosil enerji üretimindeki eğilimleri gözden geçiriyor.
107 ülke fosil yakıt zirvesini aştı
Dünya ekonomilerinin yarısı, fosil yakıtlardan elektrik üretiminde ulaştığı zirve noktasını en az beş yıl geride bıraktı. Bu 107 ülkede enerji sektöründen kaynaklanan emisyonlar son on yılda neredeyse yüzde 20 oranında düştü.
107 ülkenin küresel elektrik talebinin yüzde 38’ini temsil ettiği biliniyor. Fosil enerjide zirve noktasını en az bir yıl geride bırakan ekonomiler, küresel talebin yüzde 50’sini temsil ediyor ve küresel enerji sektörü emisyonlarında zirveye ve ardından düşüşe zemin hazırlıyor.
Araştırmaya göre yaşanan pik nokta sonrasında 78 ekonomide fosil enerjinin yerini temiz enerjiye bıraktığı açıklandı. Bu ekonomilerin 45’i, çoğu durumda elektrik talebindeki artış nedeniyle genel üretim artışına rağmen bunu başardı.
AB, Okyanusya ve Kuzey Amerika halihazırda fosil enerjide bir düşüş dönemine girmiş bulunuyor; fosil üretimi bölgesel zirvelerinden sırasıyla yüzde 30, yüzde 20 ve yüzde 15 oranında düşüyor. Fosil gücü Afrika’da kıta çapında sabitlenmiş gibi görünüyor. Benzer bir sabitlenme durumu, on yılı aşkın süredir Latin Amerika ve Karayipler için de geçerli. Henüz zirveye ulaşamayan bölgeler arasında Asya ve Orta Doğu yer alıyor. Ancak bu bölgelerde de bazı başarı öyküleri bulunuyor. Örneğin Vietnam’ın fosil üretimini yalnızca üç yıl içinde yüzde 16 oranında azalttığı biliniyor.
Bu yılın başlarında Ember’in analizi, eğer temiz enerjideki büyüme devam ederse 2023’ün enerji sektöründen kaynaklanan küresel emisyonların yapısal olarak düştüğü ilk yıl olabileceğini gösterdi. Ancak Ember’in yıl ortası analizine baktığımızda, 2023’ün ilk yarısındaki olumsuz hidro koşullarının, enerji sektörü emisyonlarının düşmek yerine sabit kaldığını gördük.
Ember Küresel Analizler Lideri Dave Jones, konuyla ilgili yaptığı açıklamada düşüncelerini şu şekilde ifade etti:
“Birçok ülkede bu oran, elektrik talebindeki artışa rağmen gerçekleşti. Bu, rüzgâr ve güneş enerjisinin başarısı. Birçok gelişmekte olan ülkede de, fosil yakıtlardan elektrik üretimi pik yapmaya yakın. Küresel elektrik sektöründe fosil yakıtlardan üretimin gerilediği yeni bir dönemin eşiğindeyiz.”
İlginizi çekebilir: İklim girişimleri: Apple, Dell, Google, HP, Microsoft ve Nvidia